Vochtproblemen in huis komen vaak onverwacht opzetten. Veel mensen denken dat een vochtplek of schimmelvlek altijd te maken heeft met een lekkend dak. Toch is dat lang niet altijd het geval. In veel woningen is het probleem juist dat vocht van onderaf omhoog trekt. Dat noemen we optrekkend vocht of opstijgend vocht.
Om het probleem goed te kunnen oplossen, is het belangrijk om te begrijpen wat optrekkend vocht precies is, hoe je het herkent en waar het vandaan komt.
Wat is optrekkend vocht precies?
Optrekkend vocht ontstaat wanneer water uit de grond via de muren omhoog trekt. Bakstenen en voegen zijn van nature pureus. Dat betekent dat ze kleine openingen hebben waarlangs water zich kan verplaatsen. Door dit proces, dat ook wel capillaire werking wordt genoemd, stijgt het vocht geleidelijk omhoog.
De eerste tekenen van optrekkend vocht zijn vaak zichtbaar aan de onderkant van muren. Verf kan afbladderen, stucwerk kan loslaten en er kunnen witte kringen of vlekken verschijnen. Deze witte uitslag wordt salpeter genoemd en ontstaat doordat zouten uit de muur naar het oppervlak worden getrokken.
Het belangrijkste verschil tussen optrekkend vocht en andere vormen van vochtproblemen, zoals condens of doorslaand vocht, is de richting. Bij optrekkend vocht komt het water van onderaf, terwijl condens van binnenuit ontstaat en doorslaand vocht meestal van buitenaf naar binnen dringt.
De echte oorzaak: niet altijd het dak
De titel van dit artikel verwijst bewust naar het dak, omdat veel mensen denken dat vocht altijd van boven komt. In werkelijkheid ligt de oorzaak meestal lager. Wanneer er vochtplekken op de muur verschijnen, lijkt het logisch om te denken aan een lekkend dak, vooral als het probleem zich na een regenbui voordoet. Toch komt het vaak voor dat de oorzaak niet boven maar onder de vloer ligt.
Een daklekkage herken je meestal aan vochtplekken die hoog op de muur of aan het plafond verschijnen. De schade wordt vaak erger na regenval. Bij optrekkend vocht begint het probleem juist bij de onderkant van de muur en verspreidt het zich langzaam omhoog. De muur voelt daar klam en koud aan en er kunnen schimmelvlekken ontstaan bij plinten of meubels.
Soms kunnen beide problemen tegelijk voorkomen. Wie niet zeker weet waar het vocht vandaan komt, doet er goed aan een vochtanalyse of dakinspectie te laten uitvoeren. Zo wordt duidelijk of het probleem van boven of onderen komt.
Twijfel je of je last hebt van een daklek? Laat dan een expert naar je dak kijken. Een betrouwbare partij, zoals de dakdekkers van dakenspecialist.nl, kan snel beoordelen of het dak in orde is. Zo weet je zeker dat je niet onnodig kosten maakt voor een verkeerde behandeling.
Hoe herken je optrekkend vocht in huis?
Optrekkend vocht is vaak goed te herkennen aan bepaalde signalen. De meest opvallende tekenen zijn vochtplekken aan de onderkant van muren, meestal tot ongeveer vijftig centimeter hoog. Ook kan de verf of het stucwerk loslaten en zie je witte zoutuitslag op de muur verschijnen.
Soms ruikt de ruimte muf of zie je schimmel bij de plinten of achter meubels die dicht tegen de muur staan. De muur voelt in dat geval koud en vochtig aan. Dit verschilt van condensatie, want bij condens zijn de muren meestal droog op momenten dat er niet wordt gestookt of gekookt.
Een eenvoudige manier om te controleren of het om optrekkend vocht gaat, is door een stuk aluminiumfolie tegen de muur te plakken. Als het vocht na een dag aan de muurkant van de folie zit, komt het van binnenuit en gaat het waarschijnlijk om optrekkend vocht. Zit het vocht aan de buitenkant, dan is condens de oorzaak.
Wat zijn de oorzaken van optrekkend vocht?
De belangrijkste oorzaak van optrekkend vocht is een ontbrekende of beschadigde vochtkering. Een vochtkering is een waterdichte laag in de muur die voorkomt dat vocht uit de grond omhoog kan trekken. In oudere huizen ontbreekt deze laag vaak helemaal, of is hij na tientallen jaren versleten.
Daarnaast kunnen scheurtjes in de fundering of slechte ventilatie bijdragen aan het probleem. Ook een te hoge grondwaterstand of een slecht afwateringssysteem rondom het huis kan ervoor zorgen dat het vocht geen uitweg vindt en via de muren omhoog trekt.
Oude of poreuze bakstenen nemen bovendien sneller water op. In combinatie met een vochtige kruipruimte of slechte drainage kan dit het probleem verergeren. Soms ontstaan vochtproblemen ook na renovatiewerkzaamheden, bijvoorbeeld wanneer muren te goed zijn geïsoleerd en vocht niet meer kan verdampen.
Is optrekkend vocht gevaarlijk?
Optrekkend vocht is niet alleen vervelend om te zien, maar kan ook schadelijk zijn voor je gezondheid en je woning.
Vochtige muren vormen een ideale omgeving voor schimmels en bacteriën. Deze micro-organismen kunnen de luchtkwaliteit in huis verslechteren en leiden tot gezondheidsklachten. Mensen kunnen last krijgen van hoest, keelpijn, geïrriteerde luchtwegen of allergische reacties. Vooral kinderen, ouderen en mensen met astma zijn gevoelig voor vocht en schimmel.
Naast gezondheidsproblemen kan optrekkend vocht ook serieuze schade veroorzaken aan de woning zelf. Door het vocht kunnen houten onderdelen, zoals plinten of kozijnen, gaan rotten. Pleisterwerk kan loskomen en verf kan afbladderen. Wanneer het probleem lange tijd blijft bestaan, kan zelfs de fundering worden aangetast.
Veelgestelde vragen over optrekkend vocht
Hoe weet ik of ik optrekkend vocht heb?
Je herkent optrekkend vocht aan vochtplekken die langzaam van onder naar boven op de muur verschijnen. De muur voelt vochtig aan, ook als het droog weer is, en er kan witte zoutuitslag ontstaan.
Kan ik optrekkend vocht zelf behandelen?
Er bestaan doe-het-zelfpakketten om muren te injecteren tegen vocht, maar het resultaat is niet altijd blijvend. Een vakman gebruikt professionele apparatuur en middelen om een nieuwe vochtkering aan te brengen, wat een duurzamer effect heeft.
Wat kost het bestrijden van optrekkend vocht?
De prijs hangt af van de methode en het oppervlak dat behandeld moet worden. Gemiddeld kost een behandeling tussen de tachtig en honderdvijftig euro per lopende meter muur. Bij grotere muren of kelders kunnen de kosten hoger uitvallen.
Is optrekkend vocht verzekerd?
In de meeste gevallen valt optrekkend vocht niet onder de standaard opstalverzekering. Alleen wanneer het wordt veroorzaakt door een plotselinge lekkage, bijvoorbeeld een gesprongen leiding, is er kans op vergoeding.
Hoe lang duurt het voordat de muur droog is na behandeling?
Na een professionele behandeling duurt het meestal enkele maanden voordat de muur volledig droog is. In die periode kan extra ventilatie of het gebruik van een bouwdroger helpen om het proces te versnellen.
